De grond wordt al opgehoogd, maar verder is er nog niet veel te zien op het industrieterrein ten oosten van Delfzijl. Over anderhalf jaar moet daar de fabriek staan van de Purified Metal Company (PMC). In Noord-Oost Groningen wordt dan vervuild staalschroot hergebruikt.

‘De financiering is nog niet rond, maar we zijn er wel dicht bij’, zegt Jan Henk Wijma, directeur van PMC. Hij wil geen exacte bedragen noemen, ‘maar het is een investering van tientallen miljoenen. Er is een consortium bij betrokken’.

Start bouw
Afgelopen week werd de erfpachtovereenkomst getekend, de vergunningstrajecten lopen. Hij hoopt de financiële zaken in september te kunnen afronden, waarna in november de bouw kan starten. Geplande opleverdatum van de fabriek: begin 2019.

Het idee van de fabriek ontstond ‘met een schets’, zegt Wijma. ‘Die tekening hebben we nog.’ PMC heeft een postadres bij Jansen Recycling, dat een belang heeft van 25%. Maar het is verder geen bedrijf met een hoofdkantoor – vooralsnog is het vooral een website met daarop de plannen. Er werken drie mensen bij PMC. ‘We leerden elkaar kennen bij Nedstaal.’

Gevaarlijke stoffen
Maar de schets die tweeënhalf jaar geleden werd gemaakt, is – als alles goed gaat – over anderhalf jaar daadwerkelijk een fabriek. ‘We verwerken staalschroot waar gevaarlijke stoffen in zitten. Dat kan asbest zijn, maar ook kwik.’ In de fabriek komt een oven die staal kan laten smelten bij 1500 graden Celsius. Kwik verdwijnt en wordt opgevangen in de rookgasreiniging, asbest wordt onschadelijk gemaakt. Het schroot wordt omgesmolten in kleine ‘broodjes’. Dat is weer grondstof voor staalfabrieken.

Zo heeft PMC een dubbel verdienmodel. Het schone staal, en de ‘gate-fee’. Dat is wat partijen betalen aan PMC om hun afval kwijt te kunnen. ‘We concurreren op stortkosten’, zegt directeur Wijma. Het kost €65 per ton om asbest naar de stort te brengen. Dat is ook wat PMC in rekening brengt om het vervuilde staalschroot in te nemen. De fabriek kan straks 150.000 ton asbest verwerken. ‘Dat is genoeg voor heel Nederland en België samen’, zegt de directeur. Vrachtwagens zullen straks af- en aanrijden met vervuild staal.

Ensartech
Wijma kent het verhaal van Ensartech. Ter oosten van Delfzijl, dichtbij waar PMC gaat bouwen, zette dat bedrijf vijf jaar geleden een fabriek neer voor het smelten van afval. Dat proces lijkt enigszins op wat PMC doet. Het werd een debacle: de fabriek kwam nimmer echt op gang en het bedrijf ging failliet. De schade gaat richting de € 20 mln.

Cruciaal verschil is dat Ensartech nieuwe technologie gebruikte, zegt Wijma. ‘Ons proces bestaat nog niet, maar we maken uitsluiten gebruik van bestaande technieken. Dus bij ons is er geen onzekerheid of het wel gaat werken.’ Overal plukten Wijma cum suis wat ideeën weg. Bij de vuilverbranding, de schrootafhandeling, de asbestsanering en de staalmakers. ‘Al die bedrijfstakken zijn gefocust op hun eigen werk. Niemand heeft de link gelegd, tussen die bedrijven. Dat hebben wij gedaan. Wij waren ook enigszins verbaasd dat we onze technologie konden patenteren.’

Geen twijfel
Veertien locaties bezocht en onderzocht PMC in Nederland, als mogelijke vestigingsplaats. Er moet voldoende elektriciteit zijn, en ‘een goede bestuurlijke samenwerking’. Plus voldoende personeel. De keuze viel op Delfzijl. ‘Dat was duidelijk de beste’, zegt Wijma.

‘Zonder twijfel.’
De fabriek is goed voor zeventig banen. Het gros van de mensen zal uit de regio moeten komen. De eertijdse schets van de fabriek kreeg al snel een economische onderbouwing. In de woorden van de directeur: ‘PMC is een economisch gedreven innovatie’. Anders gezegd, voor de bedrijfsvoering is er geen subsidie nodig. ‘Maar we onderzoeken wel of we nog subsidie nodig hebben om de investering rond te krijgen.’

pagina 11, 15-05-2017 © Het Financieele Dagblad